Son zamanlarda sık sık görülmeye başlanan ve ölüme kadar gidebilen halk arasındaki adıyla Beyin Yiyen Amip hastalığının detaylarını sizler için araştırdık. Asıl adı Naegleria Fowleri olan Beyin Yiyen Amip, ölümcül beyin enfeksiyonlarına yol açabilir.
Bu rehberde, bu Beyin Yiyen Amip’in ne olduğunu, nasıl bulaştığını ve kendinizi nasıl koruyabileceğinizi öğreneceksiniz.
Beyin Yiyen Amip (Naegleria Fowleri) Nedir?
Ölümle sonuçlanabilecek bir tehdit barındıran Beyin Yiyen Amip ile karşılaştığınız zaman ne yapmanız gerektiğini bilmeniz çok önemlidir.
Naegleria fowleri, halk arasında "beyin yiyen amip" olarak bilinen, Naegleria cinsine bağlı bir protist türüdür. Bu amip, şekil değiştiren bir amipoflagellat ekskavattır ve serbest yaşayan, bakteri yiyen bir mikroorganizmadır.
Patojenik olabilen bu amip, naegleriasis veya primer amipli meningoensefalit (PAM) adı verilen son derece nadir, ani, şiddetli ve genellikle ölümcül bir beyin enfeksiyonuna neden olabilir.
Gelin birlikte Beyin Yiyen Amip’in nereden ve nasıl bulaştığını inceleyelim…
Beyin Yiyen Amip Havuzda Olur Mu? Nasıl Bulaşır?
Beyin Yiyen Amip’in ne olduğu ile ilgili merakı giderdik ancak bu hastalığa karşı nasıl önlem almanız gerektiğini de masaya yatırmamız gerekiyor.
Naegleria fowleri, genellikle tatlı su kaynaklarında bulunur. Bu kaynaklar arasında göller, nehirler, jeotermal sular ve kaplıcalar yer alır. Beyin Yiyen Amip iyi klorlanmamış havuz sularında da bulunabilir.
Ancak, denizler gibi tuzlu sularda bu amip bulunmaz. Eğer havuz suyu, olması gereken şekilde klorlanmış ve arındırılmışsa, bu sudan enfeksiyon kapma riski yoktur.
Bundan hareketle havuz veya tatlı su kaynaklarında suların yeterince iyi klorlanıp klorlanmadığını sorgulamanız gerekiyor.
Beyin Yiyen Amip Belirtileri Nelerdir?
Beyin yiyen amip enfeksiyonunun belirtileri, bakteri kökenli menenjit ile benzerlik gösterir. Dolayısıyla ilk başta ateş, baş ağrısı, bulantı veya kusma gibi belirtiler ile ortaya çıkar. Bu belirtiler diğer hastalıklar ile benzer olduğu için hastanın geçmişini, yakın zamanda Beyin Yiyen Amip’in bulaşabileceği alanlarda bulunup bulunmadığını da tespit etmeniz ve en yakındaki hastaneye başvurmanız gerekiyor.
Başlangıç semptomları genellikle enfeksiyonun alınmasından 1 ila 7 gün sonra ortaya çıkar ve şunları içerir:
- Baş ağrısı
- Ateş
- Bulantı veya kusma
Beyin Yiyen Amip ilerleyen semptomları ise şunlardır:
- Boyun tutulması
- Kafa karışıklığı
- Çevreye ve insanlara karşı dikkat dağınıklığı
- Denge kaybı
- Nöbet geçirme
- Halüsinasyonlar
Semptomların başlamasından sonra hastalık hızla ilerler ve genellikle 5 gün içinde ölümle sonuçlanır.
Ölüme sebep olan, enfeksiyonun beyin dokusunu öldürerek beyinde ödem oluşturmasıdır.
Beyin Yiyen Amip Türkiye'de Var Mı?
Geçtiğimiz yıllarda, ABD gibi ülkelerde sıkça görülen "beyin yiyen amip" olarak bilinen Naegleria fowleri adlı tek hücreli canlının neden olduğu hastalığın Türkiye'de de görüldüğünü açıklanmıştı.
Türkiye'de ise özellikle yaz aylarında görülen bağırsakları etkileyen amipler yaygındır. Ancak, Naegleria fowleri'nin varlığı ve yaygınlığı konusunda net bilgi bulunmamaktadır.
İnsandan İnsana Bulaşabilir Mi?
Naegleria fowleri, insandan insana bulaşmaz. Hastalığı geçiren biriyle temas halinde olmanız, sizin de hastalığı kapmanıza yol açmaz. Bu amip, enfekte olmuş bir su kaynağının burundan girerek beyine ulaşmasıyla bulaşır.
Klorlanmış su kaynaklarında bu durum yaşanmaz. Nazal temizleme uygulamalarında saf su ya da kaynatılarak sterilize edilmiş sular kullanılması önerilir, çünkü Naegleria fowleri su borularında ve içme kaynaklarında da bulunabilir.
Beyin Yiyen Amip Tedavisi Var Mı? Testi Nasıl Yapılır?
Öncelikle henüz yeni yeni ortaya çıkan ve nadir görülen Beyin Yiyen Amip ile ilgili net bilgiler bulunmamaktadır ancak laboratuvar ortamında hastalığa etki edebilen ilaçların bulunduğu biliniyor.
Miltefosine, ticari adıyla Impavido, leishmaniasis ve serbest yaşayan amip enfeksiyonları (Naegleria fowleri ve Balamuthia mandrillaris) için kullanılan etkili bir ilaçtır. Elbette yalnızca doktorların önermesi ile bu ilacın kullanılması gerekir.
Naegleria fowleri, nadir ve ölümcül bir beyin enfeksiyonuna neden olan bir amiptir. Tatlı su kaynaklarında bulunur ve enfeksiyon riski, klorlanmamış sularda yüzme yoluyla artar. İnsandan insana bulaşmaz ve su kaynaklarının uygun şekilde klorlanması enfeksiyon riskini azaltır.
Beyin Yiyen Amip’ten Korunmanın Yolları
Naegleria fowleri enfeksiyonundan korunmanın yolları arasında tatlı su kaynaklarında dikkatli olmak önemlidir. Göller, nehirler ve kaplıcalarda yüzme sırasında suyun burun yoluyla vücuda girmesini engellemek gerekir.
Ayrıca, yüzme havuzlarının yeterince klorlandığından emin olunmalıdır. Nazal temizleme uygulamalarında ise saf su veya kaynatılarak sterilize edilmiş su kullanılmalıdır. Tatlı su kaynaklarında yüzme veya dalış yaparken burun klipsi kullanarak suyun burun yoluyla vücuda girmesini engellemek de etkili bir koruma yöntemidir.
