Manisa’nın dünyanın en büyük tümülüslerinden birine ev sahipliği yaptığını biliyor muydunuz? Bintepeler, Bintepe Tümülüsleri ve Bintepe tümülüs mezarları olarak adlandırılan bu yapılar Anadolu’nun piramitleri niteliğinde.
Tarihi M.Ö. 6. Yüzyıla dayanan Bintepe Tümülüsleri, Türkiye’nin en geniş mezarlık alanı olarak da biliniyor. Bintepeler nerede başta olmak üzere merak edilen tüm bilgileri derledik!
Bintepe Tümülüsleri Nerede?
Bintepe Tümülüsler, Manisa’nın Ahmetli ve Salihli ilçe sınırları içerisinde yer alıyor. Sardes Antik Kenti’ne yakın bir mesafedeki bu yapılar Salihli-Akhisar arasında konumlanıyor.
Bintepe Tümülüsleri Salihli Arası Kaç Km?
Bintepe Tümülüsleri Salihli ilçe merkezine yaklaşık 81 km uzaklıkta yer alıyor. Salihli ilçe merkezinin kuzeybatısında yer alan bu mezarlar Akhisar-Salihli karayolunun her iki tarafından da görülebiliyor.
Bintepeler Tümülüsleri'ne Nasıl Gidilir?
Bintepeler’e Salihli’den gidecek olanların Salihli-Çökelek’ten sonra Akhisar yolunu takip etmesi gerekiyor. Bu yoldan yaklaşık 10 km sonra Bintepe Tümüşüsleri görülüyor.
Akhisar’dan hareket edenlerin ise Akhisar-Pınarcık-Gölmarmara-Hacıveliler rotasından sonra Salihli yolunu takip etmesi gerekiyor. Ardından Bintepeler 2 km uzaklıkta kalıyor.
Bintepeler’in Hikayesi
Bintepeler nerede yanıtladıktan sonra şimdi tümülüslerin hikayesine bir göz atalım… Bintepe Tümülüsleri Lidya Krallığı'nın kralları ve soyluları için inşa edilmiştir. Tümülüsler, binlerce yıl boyunca Lidya kültürünün, zenginliğinin ve gücünün sembolü olarak varlığını sürdürmüştür.
Lidya Krallığı, Batı Anadolu'da MÖ 1200'den MÖ 546'ya kadar hüküm süren güçlü bir devletti. Krallığın en bilinen hükümdarları arasında Kroisos (Karun) bulunmaktaydı. Kroisos, zenginliği ve altın rezervleri ile ünlüydü. Bu zenginlik, Lidya Krallığı'nı Antik Dünya'nın önemli ticaret merkezlerinden biri haline getirmişti. Bintepeler Tümülüsleri’nin bu zenginlik ve gücün bir yansıması olarak ortaya çıktığı bilinmektedir.
Lidya Krallığı’nın başkenti Sardes’e yakın olan bu bölge arkeolojik açıdan oldukça değerli bir alandır. Bintepeler adını bölgedeki yaklaşık 115 tümülüsten alır. Bu tümülüslerin en büyüğünün ise Kroisos’un babası Alyattes’e ait olduğu düşünülmektedir.
Dünyanın En Büyük Tümülüsü: Alyattes
Bintepe Tümülüsleri’nin en büyüğünün Lidya kralı Alyattes’e ait olduğu tahmin edilmektedir. Alyattes Tümülüsü yaklaşık 355 metre çapında ve 69 metre yüksekliğindedir. Bu özellikleriyle dünyanın en büyük tümülüslerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Taş ve toprak katmanlardan oluşan bu tümülüsün yapımında büyük taş bloklar kullanılmıştır. Tümülüsün merkezinde kralın gömülü olduğu bir mezar odası bulunmaktadır. Bu taş blokların mezarı korumak için yapıldığı düşünülmektedir.
Alyattes Tümülüsü’ndeki mezar odası antik dönemde yağmalanmış bir halde bulunmuştur. Bu nedenle mezar odasında neler olduğu konusunda bir bilgi bulunamamaktadır.
Tarihçi Herodot Alyattes Tümülüsü hakkında şu cümleleri sarfetmiştir:
“Lidya’da görülmeye değer bir anıt vardır. Mısır’dakiler ve Babil’deki anıtlar bir yana, öyle bir anıt vardır ki, bilinen bütün öbürlerini aşar. Bu, Kroisos’un babası Alyattes’in mezarıdır, etekleri büyük taşlarla (krepis) örülmüş bir toprak yığınıdır. Küçük esnafın, el işçilerinin ve aşk satıcısı küçük kızların topladıkları paralarla yükseltilmiş bu anıt. En yüksek yerinde, ben oradan geçtiğim zamanda da, beş tane taş blok vardı, üzerlerinde kazılı olan yazıtlarda, buna katılan her meslek dalının ne kadar verdiği yazılıydı... Bu mezar, çepeçevre altı stad ve iki plethron’dur; genişliği on üç plethron’dur. Yanında büyük bir göl vardır, ki Lidyalılar hiç kurumaz derler; adı Gyges gölüdür. İşte bu konudaki sözümde bu kadardır.”
Herodot’un bahsettiği gölün Marmara Gölü olduğu bilinmektedir. Ne yazık ki bu göl günümüzde kurumuş vaziyettedir.
Bintepe Tümülüsleri Yapılış Amacı
Bintepeler nerede sorusunun yanında bu tümülüslerin yapılış amacı da merak ediliyor. Bintepe Tümülüsleri Lidya kralları ve soyluların gömüldüğü yerlerdir. Bu anıtsal yapılar, kralların ve soyluların adını yaşatmanın yanında krallığın gücünü göstermek amacıyla inşa edilmiştir.
Bintepeler günümüzde UNESCO Dünya Mirası aday adayıdır.
Bintepeler’in Arkeolojik ve Kültürel Önemi
Bintepeler Tümülüsleri, Lidya Krallığı'nın tarihi, kültürel ve ekonomik yapısını anlamak açısından büyük önem taşır. Arkeolojik kazılar, Lidya'nın ritüel ve dini pratikleri hakkında pek çok değerli bilgi sunmuştur. Ayrıca bu tümülüsler, antik Anadolu'daki mezar mimarisinin en önemli örneklerini temsil etmektedir.
Bintepe Tümülüsleri Ne Zaman Yapıldı?
Bintepe Tümülüsleri, Lidya Krallığı döneminde M.Ö. 6. ve 7. yüzyıllarda inşa edilmiştir. Bu dönem Lidya Krallığı’nın en güçlü ve zengin olduğu zamanlara tekabül etmektedir.
