Kaynak: Manisa Kulis Haber
Ege Bölgesi’nde yaşayanlar tarafından kullanılan yerel ağızlara göre oluşturulmuş, Ege yöresine özgü kelimeler bulunur. Bu kelimeler, genellikle Ege yöresinin çevrelerinde anlaşılır.
İşte Egelilere özgü kelimeleri sizin için derledik.
Domat, badılcan, beber
Ege’nin kırsal kesimlerinde genelde domates, patlıcan, bibere “domat, badılcan, beber” denir.
Bango
Mutfak tezgahı anlamına gelir. Genellikle İzmir, Manisa ve Aydın’da kullanılır.
Beşbıyık
Muşmulanın diğer ismidir. Üzerinde bulunan beş uzantıdan dolayı bu ismi almıştır.
Dalgan
Isırgan otu demektir. Şifalı bitkiler arasında yer alan dalgan(ısırgan otu) Ege Bölgesi’nde çok tüketilen bir yeşilliktir.
Kel baş
Egeliler besleyici bir besin olan karnabahara kelbaş derler. Genellikle “kel baş” kırsal kesimlerde kullanılır.
Süleymancık
Ege yöresinde sık görünen zararsız bir kertenkele türüdür. Sülümancık diye söylenir.
Yakarca
Genellikle Ege Bölgesi’nde görülen bir sinek türüdür.
Yemiş
Ege yöresinde bolca incir yetiştiği için incir yerine yemiş kelimeisni kullanırlar. İncir veya yemiş faydaları saymakla bitmeyen Ege yöresinde bolca yetişen bir yiyecektir.
Darı
Darı denilen gıda ürünü mısırdır. Egeliler genelde mısıra darı derler. Hatta mısır satıcıları, “Süt mısır” yerine “Süt darı” diye satış yaparlar.
Podye
Eskiden Ege yöresinde siyah önlükler bu isimle anılıyordu.
Yalım
Galiba anlamına gelir. Cümle sonlarında kullanılır.
Gevrek
Türkiye’nin her yerinde simit olarak bilinen yuvarlak hamur işine gevrek denir. Genelde İzmirlilere kullanır.
Annacında
Karşısında anlamında kullanılır.
Tırnak çakısı
Tırnak makası olarak bilinir. Genellikle Ege’nin köylerinde “Tırnak çakısı” derler
Bezdirme
Ekşi mayalı bir ekmek olan bezdirmenin diğer adı bazlamadır.
Un bulamacı
Diğer adı akıtmadır. Manisa’nın bazı köylerinde un bulamacı olarak bilinir.
Buymak
Ege ağzında çok üşümek anlamına gelir.
Deke dumbalak
Takla atmak anlamına gelir.
Kulir
Kurabiyenin üstüne toz şeker atılmış halidir. Şekerli kurabiye olarak da bilinir.
Çinti
Genellikle Manisa ve çevresinde kalemtraşa verilen isimdir. Hatta “kalem çintmek” diye bir eylem de vardır.
Meşe
Küçükken hepimiz oynamışızdır… Egeliler bilye diye bilinen oyuncağa meşe diyorlar.
Çuçka
Genelde İzmir’de kullanılır. Turşuluk acı bibere “çuçka” denir.
Paldumsuz
Sürekli hareketleriyle bir şey kırıp döken “Sakar” kelimesinin Ege versiyonudur.
Enkire
Burası, şurası, orası yerine sıklıkla kullanılan bir kelimedir.
Gari
Tamamen Ege yöresine ait olan bir kelime olan gari “artık” anlamında kullanılır
Asfalya
Genelde sinirlenildiğinde “Benim asfalyalarımı attırma” derler. Ancak burada asfalya denilen şey aslında sigortadır.
Peşkir
Pamuk ipliğinden yapılan havlu anlamına gelir. Her ne kadar günümüzde yaygın olarak kullanılan bir kelime olmasa da orta yaşın üzerindeki kişiler havlu yerine peşkir kelimesini kullanır.
Çiğdem
Genelde İzmirliler çekirdeği çiğdem derler.
Gidişmek
Kaşınmak anlamına gelir.
Belen
Ateşli veya benzeri hastalık için kullanılır.
Ünlemek
Ege bölgesinde sıkça kullanılan bir fiildir. Seslenmek, çağırmak anlamına gelir.
