Ramazan ayı öncesi pazarlardaki hareketlilik artsa da yüksek fiyatlar vatandaşın cebini zorluyor. Sofralarını bereketlendirmek isteyenler, artan fiyatlar karşısında güçlük çekerken, pazarcı esnafı da maliyetlerin yükselmesinden şikâyetçi. Manisa Kulis ekibi olarak pazarı gezerek hem esnafın hem de vatandaşın nabzını tuttuk. Ramazan öncesi fiyat değişimlerini ve bu durumun vatandaş üzerindeki etkilerini yerinde inceledik!
Ramazan ayı yaklaşırken pazarcı esnafı, bu dönemde yoğun ilgi gören ürünleri tezgâhlarına yerleştirmeye başladı. Vatandaşlar ise Ramazan alışverişlerini tamamlamak için Şehzadeler ilçesinde kurulan Perşembe Pazarı’na akın etti.
Pazardaki fiyatlar hem esnafın hem de vatandaşın gündemindeydi. Patates, soğan, portakal, elma, domates ve peynir gibi temel gıda ürünlerinde yaşanan fiyat artışı, alışveriş alışkanlıklarını değiştirdi. Vatandaşlar artık kilo yerine tane hesabıyla alışveriş yaptıklarını belirtirken, pazarcı esnafı ise artan maliyetler ve fırsatçılık nedeniyle bu durumun kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
Sebze satıcısı Ercan Türk, fiyatlardaki artışı iklim koşullarına bağlayarak şunları söyledi: “Pırasa 40 TL, pancar 30 TL, ıspanak 30 TL, kereviz 40 TL, lahana ise boyutuna göre 30 ile 50 TL arasında değişiyor. Kış şartları nedeniyle sera ürünleri etkilendi, fiyatlar arttı. Pahalılık 3-5 gün soğuk geçtiği için sera mallarında olur.”
“ÜRÜNLER YERİNDE PAHALI; PAZARDA DEĞİL”
Meyve satıcısı Erhan Mercan, özellikle kış meyvelerinin fiyatındaki artışa dikkat çekerek, “Ramazan öncesinde her üründe artış var. Geçen hafta soğuk hava nedeniyle birçok ürün zarar gördü, bu da fiyatlara yansıdı. Elma, portakal, mandalina ve nar 50 TL, armut ise 60 TL’ye satılıyor. Eskiden kilo ile alan vatandaşlar şimdi taneyle alıyor. Ramazan ayında fiyatların düşeceğini sanmıyorum. Zaten bunlar sezonun son meyveleri. Ürünler yerinde pahalı, pazarda değil. Toptan fiyatları 37-38 TL. Tezgah masrafı var, işçinin yevmiyesi 2000 TL. Yani masraflar ağır.” şeklinde konuştu.
“FIRSATÇILIK VAR”
Durumu fırsatçılığa bağlayan pazarcı esnafı Yücel Kılınç, “Sebze- meyve yükselişte doğru. Bunun sebebi soğuk olabilir ama her sene yaşadığımız gibi Ramazan dolayısıyla ‘kara borsa’ diyelim biz buna. Ülkenin şu an ki durumu 70’li-80’li yıllara doğru gidiyor. Mallar depoda saklanıyor, piyasaya çıkmıyor. Herkes fırsatçılık peşinde. Bu durum küçük esnafa yansıyor. Küçük esnafın da eli kolu bağlı, mecburen fiyatları yükseltmek zorunda kalıyor. Geçen hafta 30 TL’ye sattığını, bu hafta 50 TL’ye satıyor. Bir fırsatçılık, rant var. O da bizden kaynaklanmıyor, yukarıdan kaynaklanıyor.” dedi.
Zeytin satıcısı Hulusi Omak, zeytin fiyatlarının sabit kaldığını belirterek şu ifadeleri kullandı: Zeytinde fiyatlarımız 1 senedir sabit. Ramazan ayında da kesinlikle değişmeyecek. Her bütçeye göre zeytinimiz var.” diye konuştu.
“SÜTE GELEN ZAMLAR DAHA YENİ YANSIMAYA BAŞLADI”
Peynirci Fatih Atak ise süte gelen zamların peynir fiyatlarına daha yeni yansımaya başladığını vurgulayarak, “Süte gelen zamlar, daha yeni yansımaya başladı. O da Ramazan’a denk geldi. Her sene böyle oluyor. Ama biz de elimizden geldiğince zam yapmamaya çalışıyoruz. Zam yesek de bayrama kadar böyle devam etmek istiyoruz. Vatandaş eskisi kadar alamıyor, porsiyonlar küçüldü. Tereyağı 350 TL’den başlıyor, klasik beyaz peynirler ve tulum peynirleri 250 TL’den 400 TL’ye kadar çıkıyor.”
“BU ARTIŞI ‘ZAM’ OLARAK DÜŞÜNMEYİN”
Pazarcı esnafı Suat Karasu fiyatların aslında normale döndüğünü belirterek, “Domates 35 TL’ydi, şimdi 40-50 TL arasında değişiyor. Bu artışı ‘zam’ olarak düşünmeyin, fiyatlar normal seyrine geldi.” dedi.
Hurma satıcısı Aydın Özen, “Ramazan öncesi hurmalarda büyük bir artış olmayacak ama incir, dut, siyah üzüm gibi ürünlerde daha fazla yükseliş var. Vatandaş artık kilo yerine 250 gramlık alım yapıyor.” diye konuştu.
Patates-soğan satan pazarcı esnafı Ahmet Duran ise, “Halden aldığımız fiyatlar zaten çok yüksek. Biz de üzerine sadece az bir kâr ekleyerek satmaya çalışıyoruz, ancak vatandaşın alım gücü giderek düşüyor. Eskiden çuvalla alım yapan müşteriler şimdi kilo hesabı yapıyor. Bizim de elimizden bir şey gelmiyor, maliyetler aldı başını gitti. Hele mazot fiyatları, nakliye masrafı derken biz de şaştık kaldık. Allah sonumuzu hayretsin!” dedi.
VATANDAŞIN CEBİ YANIYOR: KİLO KİLO ALIRDIK, ŞİMDİ TANE HESABI YAPIYORUZ
Pazar alışverişi yapan vatandaşlar, artan fiyatlar nedeniyle temel gıda ürünlerine bile ulaşmakta zorlandıklarını belirtti.
Emekli bir vatandaş tepkisini şu sözlerle dile getirdi: “Emekli maaşıyla geçinmek zaten zor. Eskiden pazara geldiğimde pazar arabasını doldurabiliyordum. Şimdi aynı parayla yarısını bile alamıyorum. Fiyatlar sürekli artıyor, biz de ne alacağımızı şaşırdık.”
Sebze ve meyve fiyatlarının lüks hale geldiğini söyleyerek dert yanan Meryem isimli vatandaş ise “Domates, salatalık, patates bile artık lüks oldu. Önceden kilo kilo alırdık, şimdi tane hesabı yapıyoruz. Eskiden mutfağı dolduruyorduk, şimdi ancak idare edecek kadar alabiliyoruz.” şeklinde konuştu.
Asgari ücretle çalıştığını söyleyen İsmail Bey ise, “Temel gıda ürünlerini almak bile hesap gerektiriyor. Maaş aldığımız gün biraz alışveriş yapabiliyoruz ama ay ortasına gelmeden elimiz kolumuz bağlanıyor. Her şey o kadar pahalı ki pazara gelirken ne alacağımı değil, ne alamayacağımı düşünüyorum.” dedi.
