Manisa’nın tarihi, yalnızca kurtuluş mücadelesiyle değil, aynı zamanda sınırlarının zaman içinde geçirdiği değişimlerle de dikkat çekiyor. 1927 yılında Saruhan’dan Manisa’ya dönüşen bu kadim şehir, başta 10 ilçeye ev sahipliği yapıyordu. Manisa ile ilgili ilginç bilgileri merak ediyorsanız, sizi bu ilginç yolculuğa davet ediyoruz!
Manisa'nın İlk İlçeleri
Manisa, 1927 yılına kadar Saruhan adıyla bilinen bir ildi. O dönemde Manisa’ya bağlı toplam 10 ilçe vardı: Alaşehir, Demirci, Eşme, Gördes, Kırkağaç, Akhisar, Kula, Salihli, Soma ve Turgutlu.
Manisa’nın bu ilçeleri, Milli Mücadele döneminde Yunan işgaline karşı önemli bir direnç merkezi oldu. Özellikle Çerkez Ethem ve Türk birlikleri, bölgede işgalci Yunan ordusuna karşı başarılı savunmalar gerçekleştirdi. 31 Temmuz 1919’da Demirci’de kazanılan zafer, bu direnişlerin önemli bir dönüm noktası oldu.
Kurtuluş Savaşı'nın sonlarında, 4-8 Eylül 1922 tarihlerinde Manisa’nın tüm ilçeleri birer birer işgalden kurtuldu. Ancak Yunan ordusunun geride bıraktığı yıkım derindi: Manisa’da 11.337 evin 10.700’ü yanmış, dükkânlar, camiler ve fabrikalar harabeye dönmüştü.
1953: Eşme'nin Manisa’dan Ayrılışı
Manisa, 1927 yılında Saruhan adı değiştirilerek bugünkü ismini aldı. Ancak, Manisa’nın idari yapısı ilerleyen yıllarda değişiklikler geçirdi. Bu değişimlerden en dikkat çekeni, 1953 yılında gerçekleşti. Türkiye’de yeni illerin kurulması kapsamında Uşak İli oluşturuldu ve Manisa’ya bağlı Eşme ilçesi, Uşak’a bağlandı.
Eşme’nin ayrılmasıyla birlikte Manisa’nın ilçe sayısı 10’dan 9’a düştü. Ancak ilerleyen yıllarda yapılan düzenlemelerle Manisa’nın yeni ilçeleri oluşturularak bugünkü 17 ilçelik yapıya ulaşıldı.
Manisa’dan Ayrılan Eşme’nin Bugünkü Durumu
Eşme, bugün Uşak’ın bir ilçesi olarak bilinse de, geçmişteki Manisa bağını hatırlatan pek çok iz taşır. Tarihi bağları güçlü olan Eşme, kültürel açıdan Manisa ile ortak bir mirasa sahiptir. Özellikle tarım ve el sanatları açısından hem Manisa’nın hem de Uşak’ın önemli bir parçası olmaya devam etmektedir.
1927 Yılında Manisa’da İlçe Olmayan, Şimdi İlçe Statüsünde Olan Yerler Neresi?
Manisa’nın 1927 yılı haritasına göre ilçe olmayan yerleşim yerleri şu şekilde sıralanıyor:
- Selendi
- Köprübaşı
- Saruhanlı
- Ahmetli
- Gölmarmara
- Sarıgöl
Kasaba ve Gürdüs neresi?
Haritada, Manisa’ya bağlı iki ilçenin ismi de dikkat çekiyor. Şimdilerde adı Turgutlu olan ilçenin adı Kasaba, Gördes’in adı ise Gürdüs olarak yer alıyor.
Manisa’nın zengin tarihi sadece kurtuluş savaşındaki mücadelelerle değil, aynı zamanda geçirdiği idari ve kültürel dönüşümlerle de anlatılmaya değer bir hikâye sunuyor. Bugün 17 ilçesiyle büyük bir şehir olan Manisa’nın geçmişine baktığınızda, her köşesinde bir tarih yatıyor!
