Manisa’nın Kırkağaç ilçesi denince akla hemen kavun gelir. Ancak bu ilçenin tarihi de oldukça önemli bir yer tutar. Osmanlı dönemine kadar uzanan, Kıbrıs Barış Harekatı ile ilişkilendirilen bir efsane var ki ilçede, duyanların ağzı açık kalıyor. Gelin bu efsaneye beraber göz atalım; gerçek mi, sadece efsane mi siz karar verin.
Sarı Hoca Kimdir?
İlk olarak Kırkağaçlı Sarı Hoca’nın kim olduğu ile başlayalım. Sarı Hoca’nın, Kırkağaç ilçesinin kurucularından biri olduğu biliniyor. İlçeye bağlı olan Kayadibi ile Bakır Mahalleleri arasında, o zamanlarda bir yerleşim yeri olan Taş köyünde ikamet eden Sarı Hoca’nın, Osmanlı padişahı 2. Murad ile görüştüğü, bizzat kendisinin Türkçeye çevirdiği Mevlana Celaleddin Rumi’nin Mesnevi’sini beğenmesi üzerine, Sarı Hoca adına ilçeye cami yaptırdığı ve ilçeyi aşar vergisinden de muaf tuttuğu söylenir.
Bu bilgiler ışığında, Kırkağaçlı Sarı Hoca’nın 1400’lü yıllarda yaşadığını söyleyebiliriz.
Yine başka bir rivayete göre 2. Murad’ın eşi, bir yolculuk esnasında Kırkağaç dolaylarında hastalanır ve Sarı Hoca sayesinde şifa bulur. Bunun üzerine 2. Murad da Sarıhoca Camii’ni ve yanındaki taş evi yaptırır.
Kurtuluş Savaşı’nda Sarı Hoca Efsanesi
Sarı Hoca ile ilgili anlatılan ve günümüze kadar ulaşan efsanelerden biri var ki oldukça ilginç. Kurtuluş Savaşı’nda Yunan askerlerinin İzmir’e doğru kaçarken geçtikleri yerleşim yerlerini yaktıkları bir gerçek. Ancak rivayet odur ki Kurtuluş Savaşı döneminde İzmir’e doğru çekilen Yunan askeri, Kırkağaç’ı yakmamıştır. Bunun da sebebi şöyle anlatılır; Yunan askeri Kırkağaç’a geldiğinde ilçeyi ateşe vermek hazırlığındayken, şehrin üstünü duman kaplar. Sarı Hoca semtinden başlayan bu duman, şehrin üstüne tamamen yayılırken, Yunan kuvvetleri ‘Kırkağaç zaten kendi kendini yakmış’ diyerek şehri yakmaktan vazgeçerler.
Kıbrıs Barış Harekatı’nda Sarı Hoca’yı Görenler mi Oldu?
Sarı Hoca ile ilgili anlatılan bu efsane de oldukça merak uyandırıcı… Öyle ki yüzyıllar önce yaşayıp ebediyete irtihal eden birisinin 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekatı’nda ortaya çıkması, elbette ki ilgi çekecektir. Anlatılanları aktaralım;
Kıbrıs çıkarmasında, en ön saflarda düşmanla çarpışan birisi vardır ki kahramanlığı dikkat çeker. Beraber savaştıkları arkadaşlarından birisi, ona kim olduğunu sorar. Kahramanca savaşan asker ona ‘Bana Kırkağaçlı Sarı Hoca derler, Kırkağaç’ta kimse sorsan gösterirler’ der.
Harekat bittikten sonra asker, Manisa’nın Kırkağaç ilçesine gelir, Sarı Hoca’yı anlatır, Kıbrıs savaşında yaptığı kahramanlıkları anlatır. Ancak bölge halkı oldukça şaşkındır. Çünkü bahsedilen Sarı Hoca yüzyıllar önce ebedi aleme göç etmiştir.
Bu anlatılanlar efsane mi gerçek mi bilinmez ancak Sarı Hoca’nın Kırkağaç için çok önemli bir figür olduğu gerçek…
