Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli merkezlerinden biri olan Manisa’nın tarih boyunca birçok padişah ve şehzadeye ev sahipliği yaptığı bilinen bir gerçek. Bu şehrin tarihi dokusunu oluşturan unsurlardan biri de namıdiğer Şehzade Sarayı. Manisa Sarayı’nın tarihi belgelerde adı geçse de günümüzde yalnızca tek bir binası ve kalıntıları bulunuyor.
Peki, Manisa Sarayı’nın geçmişte nasıl göründüğünü merak etmiş miydiniz? Yapay zekaya sorduk ve bu saray hakkında tüm merak edilenlerle birlikte paylaştık!
Yapay Zekaya Göre Manisa Sarayı Geçmişte Nasıl Görünüyordu?
Dönemin mimari özellikleri ve sarayın ihtişamından söz ederek yapay zekaya Manisa Sarayı’nı sorduk. Manisa Sarayı’nın minyatürlerinden ilham alarak yapay zekanın gösterdiği olası Manisa Sarayı ise şu şekilde:
Manisa Sarayı’nın Tarihi
Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli idari merkezlerinden biri olan Manisa Sarayı, Osmanlı Türkçesi'nde "Saray-ı Amire" veya “Saray-ı Şehzadegân” olarak anılmaktaydı. Günümüzde Manisa'nın Şehzadeler ilçesinde yer alan bu saray, Osmanlı şehzadelerinin sancakbeyliği yaptığı ve Saruhan Sancağı'nın yönetim merkezi olarak kullanılan bir yapıydı.
Sultan II. Murat döneminde inşa edilen Manisa Sarayı, 1403 yılında tamamlanmıştır. II. Mehmet döneminde ise genişletilerek yeni yapılar eklenmiştir. Manisa Sarayı, 1595 yılına kadar aktif olarak kullanılmıştır.
Şehzadelerin İstanbul dışında eğitimi yasaklandıktan sonra, saray kaderine terk edilmiş ve 18. yüzyıla kadar küçük onarımlarla ayakta tutulmaya çalışılmıştır. Ancak zamanla saray yapılarının birçoğu harap olmuş ve Kurtuluş Savaşı sırasında çıkan Manisa Yangını'nda sarayın ahşap kısımları tamamen yanmıştır. Günümüze ulaşabilen tek yapı ise Fatih Kulesi olarak bilinen kuledir. Bunun dışında sarayın birkaç hamam kalıntısından başka bir yapısı günümüze ulaşamamıştır.
Evliya Çelebi Seyahatname’sinde Manisa Sarayı’ndan şu şekilde söz etmiştir:
“Şehrin aşağı şimal canibinde sahra-yı lâlezarda vâki olmuştur. Canib-i erbaası kal’e gibi tuğladan mebni car köşe bir binayı metindir. Ve canib-i garba nazır bir tahta kapusu vardır. Dairenmedar cürmü 3.300 adımdır. Ve Âsitâne tarafından bostancıbaşı ve 200 sarı külahlı bostancıları vardır. Daima bu bağ-ı iremi tımar idüp anda olan selef mülüklerin halice ve havayice ve altın ve gümüş makulesi envai ve simüzer hüleleri ve fıskiye ve kadehleri ve gayri emanetlerin kurşunların ve mutâlla âlemlerin göz edüp bu bağ irem zatı tamir ve temrinle mukayyet olurlar ve mâhsulâtın bedel mesarif Asıtane’de terkecibaşıya irsal cizyedendir. “
Manisa Sarayı’nda Görev Yapan Osmanlı Şehzadeleri
Manisa Sarayı’nın tarihinde birçok şehzade sancak beyi olarak görev almıştır. Şehzade Sarayı’nda görev alan Osmanlı şehzadeleri sırasıyla aşağıdaki gibidir:
- II. Mehmet (1443-1443)
- II. Mehmet (1444-1453)
- Şehzade Mustafa (1453)
- Şehzade Korkut (1491-1502)
- Şehzade Mahmud (1502-1507)
- Şehzade Korkut (1512-1513)
- Şehzade Süleyman (1513-1520)
- Şehzade Mehmet (1541-1543)
- Şehzade Selim (1544-1558)
- Şehzade Murad (1566-1574)
- Şehzade Mehmet (1583-1595)
Manisa Sarayı Nerede?
Manisa Sarayı’nın kalıntıları günümüzün Şehzadeler içerisinde yer alıyor. Yaklaşık 56 dönümlük bir alan üzerine kurulan sarayın bulunduğu bölge, bugün Fatih Parkı, Cumhuriyet Meydanı, Hükümet Konağı, Yirmi İki Sultanlar Türbesi ve Kitapsaray gibi yapıları kapsıyor.
Manisa Sarayı'nın ihtişamlı geçmişi, günümüzde sadece tarihi kayıtlar ve ayakta kalan az sayıdaki yapılar aracılığıyla hatırlanıyor.
Fatih Kulesi Duruyor Mu?
Fatih Kulesi, Manisa Sarayı’nın günümüze ulaşabilen tek yapısı olarak karşımıza çıkıyor. 2021 yılında restorasyon çalışması başlatılan kule Osmanlı döneminden kalan nadir yapılar arasında yer alıyor. Fatih Kulesi Manisa’nın tarihi dokusunu Manisalılara hatırlatmaya devam ediyor.
