Uzun zamandır enflasyonla mücadele eden ülkemizde vatandaşlar sık sık pazar fiyatlarında dert yanıyordu. 2025 yılının gelmesi ve asgari ücret zam oranının açıklanmasının ardından pazar ürünlerinin fiyatlarında ne değişiklikler yaşandı? Manisa Kulis Haber ekibi Şehzadeler ilçesinde kurulan Perşembe Pazarı’nda ekonominin nabzını tuttu. Perşembe Pazarı’nda sebze, meyve ve temel gıda fiyatları vatandaşın belini bükerken, esnafın da yüzünü güldürmüyor.
Manisa’nın Şehzadeler ilçesinde kurulan Perşembe Pazarı’nda yeni yıl fiyat artışlarıyla başlamadı ancak vatandaşın alım gücü büyük ölçüde düştü. Pazarda birçok ürünün fiyatı cep yakmaya devam ediyor.
Dar boğazda olan vatandaşların kimisi tezgahlara bakıp geçerken kimisi de belli başlı ürünlerden yarım kilo alarak evlerine döndü. Pazar arabaları önceki yıllara göre boş kalan vatandaşlar, fiyatlardan şikayetçi. Yeni yılda fiyatların sabit kaldığını belirten pazarcı esnafı da alım gücünün düşüklüğünden ve ekonomik şartların ağırlığından yakınıyor. Doğa şartları, ekonomik zorluklar ve artan maliyetler, pazarı içinden çıkılmaz bir döngüye sürüklüyor.
“ŞARTLAR ÇOK AĞIR”
Domates ve diğer temel ürünlerin fiyatlarının geçen yılla aynı olduğunu ancak vatandaşın artık alım gücünün yetmediğini belirten pazarcı esnafı Yasin Kamal, “Yeni yılda şu anlık fiyat değişimi yok. Geçen yıl da domatesler bu paralardan aşağı yoktu, yine aynıydı. Yine 30-50 TL arası değişiyordu. Geçen sene 5 litrelik bir yağ 165 TL iken şimdi oldu 400 TL. Bu 30 TL’ydi oldu 40-50 TL. İnsanlar asgari ücretle geçiniyor. Vatandaşın alım gücü düştü. Asgari ücrete bakarsan insanlar ev kirasını bile karşılayamaz. Bizim de yapabileceğimiz bir şey yok. Biz de alıp satıyoruz. Şartlar çok ağır.”
“HAVALAR ISINDIĞI ZAMAN ÜRÜNLER ZAMLANACAK”
Doğa olaylarının da bu işlerde etkili olduğunu belirten Kamal, “Geçenler de Akdeniz bölgesi baya yağış aldı. O yağışlardan ekilen ürünler zarar gördü. O zarar gören ekinlerin yerine yenisi ekilecek. Yerine yenisi ekileceği zaman en az 1 ay geri atması demektir bu. Bu sefer arz talebi karşılamayabilir. İster istemez bu da fiyatlara etki eder. Ama yarın öbür gün havalar ısındığı zaman, ihracat kapıları da biraz hızlandığı zaman ürün maalesef biraz tırmanacak. Vatandaşın Allah yardımcısı olsun.”
Bir başka pazarcı esnafı Zeki Bey, mazot fiyatlarına dikkat çekerek “Her şey mazota bağlı. Aynı devam edecek, yeni yılda yine cep yakacak. Vatandaş pazar arabasını dolduramayacak. 60-70 milyar sermaye var burada. Vatandaş eli boş döndüğü için mallar elimizde kalıyor. Bir kilo mal kaldı mı 100 TL paradır. Akşama kadar ağlıyoruz burada” dedi.
Esnaf Erhan Bey de benzer bir tablo çizerek, “Fiyat koşuyor, biz arkasından yetişemiyoruz” ifadelerini kullandı.
Pazarcı Hasip Ay , pırasa gibi bazı ürünlerin fiyatlarında henüz bir yükselme olmadığını ancak bu durumun üreticiyi ve satıcıyı tatmin etmediğini dile getirdi.
Fiyat artışına ihtiyaç olduğunu savunan Ay, “Tarlada çalışan günlük yevmiyeli, sigortası yok. Geleceği o yevmiye. Kazandığınız örneğin 30 bin TL. 50 bin TL olsa daha seve seve yaparsın. Zaten yine yapıyorsun ama mutlu olursun. Mecburiyetten çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
“KIŞ SEBZELERİ NEDEN BU KADAR PAHALI?”
Kış sebzelerinin pahalı olmasına şaşıran bir vatandaş, “Kış sebzesi ucuz olmalı ama şimdi en pahalı olanlar bunlar. Pazar arabasını doldurmak neredeyse imkansız. 1000 TL harcıyoruz ama her istediğini alamıyorsun. Temel şeyler eksik” diyerek pazar alışverişinin ne kadar zorlaştığını ifade etti.
PATATES VE SOĞAN PAZARIN EN UCUZ ÜRÜNLERİNDEN
Patates soğan satan pazarcı esnafı, bu iki ürünü satın almanın hala daha uygun olduğunu belirterek şöyle konuştu: “Patates ve soğan fiyatlarına bu sene hiçbir şey yapmayacağız. Zam olmaz diye düşünüyorum. Pazarın en ucuz ürünlerinden biri patates ve soğan.”
Biberin şu an sezonun en uygun fiyatlarından biri olduğunu vurgulayan pazarcı Ahmet Kurt, “Biber 70 TL ile sezonun en uygun fiyatlarından. Yaza göre biraz fark ediyor ama sera malı olduğu için. Zaten her taraf kar, buz ve don. Bunlar zor yetişiyor. Yeni yılda zamlanmaz, en yüksek fiyatı bu. Bundan sonra biraz düşer. Hava şartlarına bağlı, havalar düzeldikçe fiyatlar biraz daha düşer.
PAZAR MARKETLERDEN BİN KAT DAHA İYİ
Kurt, sözlerine şöyle devam etti: “Vatandaş yarım kilo da olsa en azından alıp ihtiyacını gideriyor. Pazar yine marketlerden bin kat daha iyi. Uçurum oluyor. Pazarda vatandaş her zaman cebine göre sebzesini, meyvesini ayarlayabilir. En azından sürüm var, taze geliyor. Marketlerde buzhaneden çıkan mallar yerine pazarda taze bir şekilde halden geliyor. O yüzden pazarda her şey çok fark ediyor.”
“EN UCUZ ŞEY ET OLARAK BALIK AMA ALIM GÜCÜ DÜŞÜK!”
Et olarak en ucuz şeyin balık olduğunu belirten balıkçı Burak Koçer, “Şu an sardalya ve hamsi gibi balıklar 200 TL. En pahalı balık ise levrek. Ekonomi insanların aldığı paraya göre değişiyor. Balık bile insanlara pahalı geliyor. İnsanlar artık ne yiyeceğini de şaşırdı.
Koçer, “Bir kilo kıyma olmuş 600 TL, bir kilo sardalya 200 TL. 1 kilo alacak insan yarım kilo alıyor. 2 kilo alan insan aldığı balığı 1 kiloya düşürüyor. Bunun tek sebebi asgari ücret. Asgari ücret olduğu için alım gücü yok” diyerek ekonomik sıkıntının boyutlarına dikkat çekti.
PEYNİR FİYATLARINA ZAM YOLDA
Peynir fiyatlarına zammın yolda olduğunu belirten peynirci Mehmet Bey ise “Bir senedir aynı paraya satıyoruz ama yakında zam gelmesini bekliyoruz. Çünkü yüzde 20 süte zam geldi, peynire de getirecekler. Gelmemesini biz de istiyoruz. Çünkü gelmezse daha güzel iş yaparız.” dedi. Ayrıca peynirci Mehmet Bey, tereyağı fiyatının 350 TL olduğunu dile getirdi.
Bir diğer vatandaş ise, evdeki hesabın çarşıya uymadığını şu sözlerle dile getirdi: “Hayat şartlarına göre idare ediyoruz. Pahalılık var ama yapacak bir şey yok. Bütün ihtiyaçlarımı alsam 1000 TL. Eksikleri de var tabi. Pazar arabasını dolduramayanlar da var. Herkesin imkanı farklı. Sadece pazar meselesi değil ki. Çarşı, mağazalar, marketler… Hele marketler. Evdeki hesap çarşıya uymuyor. Cepte para kalmıyor, su gibi akıyor.”
YUMURTADA ŞİMDİLİK ZAM YOK!
Yumurta fiyatlarında henüz bir zam olmadığını söyleyen yumurtacı Kemal Bey, “Yumurta fiyatlarına zam yapmadık. Eski fiyattan devam ediyoruz. Köy yumurtanın tanesi 6 TL, beyaz yumurtanın tanesini ise 4 TL’den satıyoruz. Zam şu an düşünmüyoruz ama belli olmaz. Belki yarım saat sonra arayacaklar bizi 10 TL zam. Onu bilemeyiz. Satışlardan memnunuz çünkü biz marketlere göre biraz daha uygun veriyoruz.
“ZEYTİNE YAKIN ZAMANDA ZAM GELECEK”
Zeytin satıcısı Hulusi Bey zeytin uzun zamandır zeytin fiyatlarının yerine seyrettiğini belirtti. Bu sene yağmurun az yağmasından kaynaklı olarak zeytin fiyatlarına yakın zamanda zam yapılacağını ifade etti. Aynı zamanda zeytinyağını fiyatlarının da kilosunun 250 TL’den başladığını belirten Hulusi bey geçen seneki satışlar ile bu seneki satışlar arasında pek bir fark olmadığını belirtti.
PAZAR ARABASININ TAMAMINI DOLDURURSAK EN AZ 2000-3000 TL TUTUYOR
Pazar alışverişi yapan Huriye Hanım pazar fiyatlarını fahiş bulduğunu belirterek, pazar arabasının tamamını dolduramadığını ifade etti. Pazar fiyatlarının pahalılığından bahseden Huriye Hanım yaptığı alışveriş ile sadece günün yemeğini yaptığını ve ertesi güne kalmadığını belirterek, pazar arabasının tamamını doldurduğunda ise en az 2000 – 3000 arasında bir harcama yapacağını belirtti.
