Kardiyoloji Uzmanı Dr. Muharrem Arslandağ konu hakkında bilgiler verdi.
Tıbbi olarak trombüs olarak bilinen kan pıhtısı, bir kan damarı yaralandığında kanamayı durdurmak için başta trombositler ve fibrin olmak üzere kan bileşenlerinin bir araya gelmesiyle oluşan jel benzeri bir kütledir. Kan pıhtılaşması, aşırı kanamayı önleyen ve yara iyileşmesini destekleyen çok önemli bir süreçtir.
Özellikle, son zamanlarda yaşanan COVID-19 salgını, pıhtı oluşumuyla ilgili riskleri artırabilir. COVID-19, özellikle ciddi hastalık tablosunda kan pıhtılaşması riskini artırabilen bir dizi sistemik etkiye sahip olabilir.
COVID-19 hastalarında pıhtı oluşumu riski, vücudun bağışıklık tepkisi, damarların iltihaplanması ve pıhtılaşma süreçlerindeki değişiklikler gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Hastalık aynı zamanda vücudun pıhtı oluşumu ve dolaşım sistemine etki edebilen diğer mekanizmalarına da müdahale edebilir.
Salgın dönemlerinde, hastalık nedeniyle hastanelerde tedavi gören kişilerde hareketsizlik artabilir. Bu durum, kan dolaşımının yavaşlamasına ve pıhtı oluşma riskinin artmasına neden olabilir. Ayrıca, COVID-19 gibi bazı enfeksiyonlar, doğrudan pıhtılaşma sistemini etkileyebilir ve pıhtı oluşumunu teşvik edebilir.
Ancak, pıhtı oluşumundaki artış sadece COVID-19 ile sınırlı değildir. Toplumda hareketsiz yaşam tarzı, obezite gibi faktörler, pıhtı oluşumunu artırabilir. Bu nedenle, toplumda pıhtı oluşumunu etkileyebilecek bir dizi faktör bulunmaktadır ve bu faktörlerin bir araya gelmesiyle pıhtı atma vakalarında artış yaşanabilir.
Pıhtı oluşumu riskini azaltmak için hareketsiz kalmamak, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve gerekli durumlarda doktor önerisiyle kan inceltici ilaçlar gibi tedavileri kullanmak önemlidir. Eğer pıhtı oluşumu riskiyle ilgili endişeleriniz varsa, bir sağlık uzmanıyla görüşmek ve gerekli önlemleri almak önemlidir.
İki ana tip kan pıhtısı vardır:
Trombüs: Bu pıhtı türü bir kan damarı içinde oluşur ve kan akışını kısmen veya tamamen engelleyebilir. Trombüs, bir kan damarının yaralanması, iltihaplanma veya kan akışını etkileyen koşullar gibi faktörlere bağlı olarak gelişebilir.
Emboli: Emboli, orijinal konumundan kopan ve kan dolaşımı boyunca ilerleyen bir pıhtıdır. Bir emboli daha dar bir kan damarına yerleştiğinde, hayati organlara kan akışını engelleyebilir ve pulmoner emboli (akciğerlerde pıhtı) veya inme (beyinde pıhtı) gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Kan pıhtıları iyileşme için gereklidir, ancak bazen anormal şekilde oluşarak sağlık sorunlarına yol açabilirler. Anormal kan pıhtısı oluşumu riskini artırabilecek faktörler şunlardır:
Hareketsiz yaşam tarzı
Obezite
Sigara içmek
Bazı ilaçlar
Genetik yatkınlık
Yaralanma veya travma
Uzun süreli hareketsizlik
Atriyal fibrilasyon, kanser veya pıhtılaşma bozuklukları gibi belirli tıbbi durumlar
Pıhtının yerine ve boyutuna bağlı olarak belirtiler değişebilir. Kan pıhtılarının bazı yaygın belirtileri arasında etkilenen bölgede ağrı, şişme, sıcaklık, kızarıklık ve hareket kısıtlılığı yer alır. Bununla birlikte, bazı durumlarda, kan pıhtıları fark edilebilir semptomlar olmadan gelişebilir.
Kan pıhtılarının tedavisi genellikle pıhtının büyümesini önlemek ve daha fazla pıhtı oluşma riskini azaltmak için antikoagülanlar (kan sulandırıcılar) gibi ilaçları içerir. Ciddi vakalarda, pıhtıyı çıkarmak veya eritmek için trombolitik tedavi gibi prosedürler veya cerrahi müdahaleler gerekebilir.
Kan pıhtısı olduğundan şüpheleniyorsanız veya kan pıhtısı olduğunu düşündüren belirtiler yaşıyorsanız, tedavi edilmeyen kan pıhtıları ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden derhal tıbbi yardım almanız çok önemlidir.
