Manisa'nın Salihli ilçesinde bulunan Sardes'te, yaklaşık 120 yıl önce başlayan arkeolojik kazı çalışmaları ABD Wisconsin Üniversitesinden Prof. Dr. Nick Cahill'in başkanlığında sürdürülüyor.
Tarihi milattan önce 1200'lü yıllara dayanan Sardes, farklı medeniyetlerden ayakta kalmış yapıların da bulunduğu çok sayıda eseri bünyesinde barındırıyor.
Antik kente gelenler, Lidya Tümülüs mezarlıklarını, çok tanrılı dinler zamanından kalan ve iyi korunmuş, dünyanın en görkemli tapınaklarından olan Artemis Tapınağı'nı, Antik Çağ'ın en büyük sinagogunu, Yuhanna İncili'nde bahsedilen kiliseyi, Roma döneminden anıtsal bir hamam ve gimnazyumu (Antik dönemde halka açık yarışmalara katılan atletlerin beden eğitimi için düzenlenmiş, çevresinde revaklı avlular bulunan büyük bina) ziyaret edebiliyor.
Kerpiç surun erimemesi için önlem
Kazı başkanı Prof. Dr. Nick Cahill, AA muhabirine, antik kentteki duvarın 1970'lerde keşfedildiğini, daha önce küçük bir bölümünde kazı yapıldığını belirtti.
Kazıyı, kerpiçten yapılan duvarın yağmurda erime riskini göz önünde bulundurarak planladıklarını anlatan Cahill, kazı yapılacak bölümün üzerinin geçen yıl çatı ile örtüldüğünü, böylece kazıları duvarda yoğunlaştırdıklarını ifade etti.
Cahill, antik şehirde yaklaşık 110 hektar alanı çevrelediği tahmin edilen surun yaklaşık 10 metrelik kısmını ve etrafındaki Roma evlerini ortaya çıkardıklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Bu sur çok önemli çünkü anıtsal ölçüde. Akdeniz ve Anadolu medeniyetlerinde böylesi hiç yok. Genişliği 20 metre, yüksekliği bazı yerlerde 14 metreye kadar ulaşıyor. Diğer antik şehirlerin surlarının genişliği 3-5 metre. Bu ise çok büyük ve geniş hatta anıtsal ölçülerde bir yapı.
Milattan önce 6. ve 7. yüzyılda sadece Mezopotamya'da Asur ve Babil medeniyetlerinde bu kadar anıtsal duvarlar var. Bizce Lidyalılar, hem batıya bakmışlar Yunanlar gibi seramik evler yapmışlar hem de doğuya bakmışlar en büyük imparatorluklardan bir tanesi olmak istemişler, anıtsal sur duvarı yapmışlar, saray ve teraslar yapmışlar."
Alanın gelecekte ziyarete açılacağını dile getiren Cahill, "Lidyalılar, 'biz Mezopotamyalılar gibiyiz' diye güçlerini göstermek için yapmışlar bence. Lidyalılar, Babiller ve Asurlar gibi bir imparatorluk olmak istemiş. Kalınlığı 20 metre, bazı yerlerde 20 metre yeterli gelmemiş daha da kalın inşa etmişler." dedi.
