Bal, arılar tarafından üretilen ve yüksek besin değeri ile dikkat çeken bir üründür. Doğal bal, arıların bal yapım sürecini tamamen doğal bir şekilde geçirmesi ile oluşmaktadır. Doğal balın insan vücudunun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineraller bakımından zengin olduğu yapılan araştırmalarla ortaya çıkmıştır. Bal üretiminin yapıldığı bölgeye göre balın besin değeri değişmektedir.
Bal üretimine insan eli ve etkisi karışmadıkça son derece kaliteli doğal bal oluşmaktadır. Doğal bal saklanma koşuluna uygun bir şekilde uzun yıllar boyunca besin değerini koruyabilmektedir. Doğal balı sahtesinden ayırmak ise son derece önemlidir. Bir balın sahte olup olmadığı yalnızca laboratuvar ortamlarında yapılan testlerle belirlenebilir. Bu yüzden bal tüketirken ambalajlı ve markalı ürünler tüketilmesi tavsiye edilir.
GERÇEK BAL ŞEKERLENİR Mİ?
Şekerlenme olarak bilinen olay balın belli bir zaman sonra kristallere dönüşmesi durumudur. Bu durum balın tüketilmesi ve doğal olup olmadığı konusunda şüphe uyandırmaktadır.
Doğal balın şekerlenme denilen yarı katı hale geçmesi son derece normaldir. Doğal ortamı olan kovandan çıkan bal kovanda bulunan koruyucu madde ve ideal şartlardan uzaklaşmış olmaktadır. Bu durum ise balın daha katı bir kıvam alarak kristal şeker görünümünü almasını sağlamaktadır. Yıllardır bilinenin aksine balın şekerlenmesi doğal olmadığı anlamına gelmemektedir. Tam tersine doğal olan balda şekerlenme daha çok görülmektedir.
BALIN ŞEKERLENMESİNİ ETKİLEYEN KOŞULLAR NELERDİR?
Anavarzabal’da yer alan bilgilere göre balın görünümü, besin değerini koruması ve uzun süre gönül rahatlığı ile tüketilmesi saklama koşulları ile bağlantılıdır. Bal içerisinde bulunan glikoz ve fruktoz ile su birleşimi her bal çeşidinde farklı oranlarda bulunmaktadır. Bal doğal ortamdan ayrıldığında bu oran değişmekte ve kristalleşme görülmektedir. Bu ise balın cinsi başta olmak üzere çeşitli nedenlerden oluşabilmektedir.
Balda meydana gelen kristalleşme üzerinde etkili olan diğer bir durum ise hava koşullarıdır. 14-15 derece de bal kristalleşmeye başlamaktadır. Sıcaklık arttıkça çözünen bal sıcaklığın düşmesi ile birlikte kristal hale gelmektedir. Bu da balın doğal yapısına göre son derece normal bir olaydır.
ŞEKERLENEN BAL TÜKETİLEBİLİR Mİ?
Balın şekerlenmesi bal için normal bir süreçtir. Balın kristalleşmiş olması, balın tüketimi için engel olmadığı çeşitli araştırmalarla kanıtlanmıştır. Bal kristal şekilde de tüketilebilmektedir. Ancak balı normal sıvı haline çevirerek tüketmek de mümkün olmaktadır. Bunun için de balı benmari usulü ile ısıtmak yeterli olmaktadır. Bal içerisindeki kristallerin, ısı karşısında tekrar akışkan bir hal alması sağlanmaktadır. Kristalleşen balın, besin değerinde değişme olmamaktadır. Kristalleşmiş olan bal ısıtılarak ya da olduğu gibi güvenli bir biçimde tüketilebilmektedir.
