Bugün itibariyle eğitim-öğretim alanında hareketli ve önemli günlerdeyiz. Bir tarafta uzun bir sürecin sonuna gelen ve yıl boyunca geçirilen eğitim-öğretim sürecinin sonu olan karnelerini almak için heyecanlı öğrenciler var. Bir tarafta ise uzun, yer yer zorlu, bolca emeğin ve çalışmanın olduğu ve sonunda hayallerin inşa edildiği sınav maratonuna girecek olan üniversite adayları öğrencilerimiz/çocuklarımız var.

Yazının paylaşıldığı sürelerde karneler alınmış ve sınava girecek öğrenciler için ise sınavda oldukları zamana denk gelmiş olacaktır. O yüzden hem karne sürecine hem de sınav süreçlerine yönelik iki kısımdan oluşan bir yazı olacak bugünkü yazımız.

Karne Heyecanı

Yeni okula başlayanlar, yeni bir kademeye başlayanlar için daha da heyecanlı olmakla birlikte karne heyecanı yaşayan öğrenciler için artık tatil zamanı geldi. Zaman zaman zorlanansalar da koca bir yılda eğlenen ve öğrenen öğrenciler bir üst sınıfa geçtiler.

Karneleri alan öğrencilerde tatilin mutluluğu ve heyecanı varken bir yandan da kaygılı bir şekilde de karnelerin nasıl olduğu, belgelerin olup olmaması gibi konularda da heyecan oluşuyor. Özellikle aile beklentileri, hatta baskıları da olabilen bir süreç de öğrencileri kaygılandırmaktadır. Karne süreçlerinde aslında oldukça iyi niyetli(!) davrandığımızı düşünsek de çok da olumlu sonuçlarla karşılaşılmayan davranışlarda bulunabiliyoruz. Birkaç hatırlatma üzerinde durmakta fayda var:

-Karnenin başlı başına bir başarı ölçütü olmadığını, bir sonuç olduğunu ve bizlere gelecekle ilgili net bilgiler ifade etmediği hatırlamalıyız.

-Karnedeki puanların veya notların altındaki ve içeriğindeki süreçlerin ne olduğu, nasıl geçirildiğini sorgulamalıyız. Hangi dersi sevdiği, hangi konularda zorlandığı, hangi konularda yardım edildiği ve desteklenildiği, kendi dışındaki faktörlerin ne kadar etkili olduğunu sorgulamalı ve öğrenmeliyiz.

-Karne için yorumlama kısmında önce öğrenciden bir yorumda bulunmasını isteyebiliriz. Açıklama ve yorumlama kısmına istinaden eklemeler yapabiliriz. En önemlisi iyi veya kötü sonuçların oluşması fark etmeksizin davranışlarınızla ve söylemlerinizle desteğinizi hissettirmeli ve aktarmanız olumlu anlamda sonuçlar doğuracaktır.

- Notlar üzerinden değil de gösterilen ve sergilenen performans/çaba üzerinden bir değerlendirme yapılmalı. Çalışma performansı, çaba gösterme ve disipline olabilme üzerine konuşmalar yapılmalı ve sağlıklı bir çalışma davranışı üzerine planlamalar yapılabilir. Bu sayede ‘’başarı, çalışma, disipline olabilme, süreklilik, özgüven, v.b.’’ kavramlarda olumlu ve sağlıklı temellerin atılmasına yardımcı olacaktır.

Sınav Süreci

Bugün ve yarın için gerçekleştirilen/gerçekleştirilecek olan üniversite sınavı için ise karne sürecinde hatırladığımız konuları da ekleyerek yine bazı konularda hatırlamamız gereken durumlar yine mevcut. Karne sürecinden daha da önemsenen bir durum olduğunu görmek mümkün tabii ki. Ancak üzerinde durulması gereken kısımlar benzerdir.

Ailelere ve sınava girecek olan öğrencilerimize yönelik bazı yapılması gereken, üzerinden durulması gereken durumlardan bahsederken aynı zamanda sağlıklı sonuçların alındığı davranışlardan ve tutumlardan bahsedeceğim. Bahsedeceğim tutum ve davranışlar genel geçer bir özelliğe sahip olmamakla birlikte kişiye göre küçük değişiklikler de içerebilir. Bu gibi süreçlerde değerlendirilmesi gereken önemli bir kısım; içsel huzurdur. Size daha huzurlu, daha mantıklı ve en önemlisi daha faydalı olacak şekilde değerlendirmeler yapmak size daha sağlıklı sonuçlar da oluşturabilir. Ancak çalışmalar ve deneyimler sonucu ortaya çıkan bazı başlıklardan bahsetmek gerekirse:

-Sınav öncesinde sınav süresince ve sonrasında olacaklar(buna olumsuz ihtimaller de dahil) ile ilgili tasarımlarda bulunmak sağlıklı bir süreç geçirmelerine yardımcı olmaktadır. ‘’Nasıl bir süreç geçireceğim, hangi durumlar gelişebilir ve ben bu durumlarla nasıl baş edebilirim, en sağlıklı şekilde nasıl çözüme kavuşturabilirim, nasıl davranmalıyım?’’ üzerine bir tasarımda bulunmak hem kaygıyı hem de sağlıksız düşünceleri azalttığı gözlenmektedir.

-Kaygı ve stresi yönetilmek amacıyla hem sınav öncesi hem de sınav sırasında etkili yöntemlerden biri nefes egzersizleridir. Zorlanılan ve kaygı hissedilen kısımlarda derin nefesler alıp vermek rahatlamanıza ve daha sağlıklı ilerlemenize fayda sağlayacaktır.

-Sınav sonrası özellikle diğer sınava girecekseniz sosyal medyaya dikkat etmek gereklidir. Deneyimsel sonuçlarda sosyal medyaya girenlerin girmeyenlere göre kaygı yaşadığını göstermiştir. Sosyal medyadaki ‘’soruların cevapları, sınava yönelik yorumlamalar’’ gibi konularda bazı öğrencilerin motive olduğu ancak bazı ve çoğunluktaki grubun ise demoralize olduğu ortaya çıkmıştır. Bu yüzden ikinci bir sına söz konusu ise sosyal medya kısmına dikkat etmekte fayda olmaktadır.

-Sınav öncesinde ve sonrasında kendinize yönelik sergileyeceğiniz tutum ve söylemler de önemlidir. Özellikle ’’çalıştım, emek verdim, başaracak gücüm var, inanıyorum, başarabilirim, yapabilirim, v.b.’’ söylemler olumlu anlamda kişiye katkı sağlayacaktır.

-Sınavların bir son olmadığı, kişiliğinize ve yaşamınıza yönelik bir sonuç olmadığını bilerek ilerlemek hem kaygısal hem de olumsuz düşünme anlamında çözümcü bir tutum olacaktır.

-Beslenme ve uyku düzeni olarak da sınav öncesindeki süreçten farklı olmamasına dikkat edebiliriz.

-Anne ve babalara ise hatırlatmak istenilen konu ise; sınav sonucunun iyi ya da kötü gelmesinin onunla ilgili hiçbir şeyi değiştirmeyeceğini belirtmelisiniz. Ona verdiğiniz değerin, sevginin aynı kalacağını ifade edebilirsiniz. Sınav sonrası gösterebilecek olduğunuz tepkilerde daha kontrollü davranma konusunda ise çaba göstermekte fayda var.

* Asıl önemli olanın siz olduğunuzu tekrar hatırlatarak sınava girecek olan tüm öğrencilere, tüm ailelere başarılar diliyorum.